Czym są inscenizacje?
Od setek lat ludzie pragnęli wcielać się w inne postacie i zmieniać tym samym swoje życie, upodabniać się do innych. Niektórzy twierdzą, że takie potrzeby ludzkie są uwarunkowane genetycznie, są w pełni naturalne. Tego rodzaju dążenia wynikają z potrzeby stawania się lepszym. Obserwowane jest szczególnie u dzieci, które chętnie podejmują zabawę w zamianę swojej roli. Uczestnictwo w świecie fikcji zapewnia dzieciom poczucie własnego „ja”, możliwość do uzyskania podziwu i zainteresowania z zewnątrz.
Jaka jest rola inscenizacji?
Człowiek poznaje świat przy pomocy różnych zmysłów. Sztuka ma istotne znaczenie w kontekście wychowawczym. Jednym z wyzwań wychowania jest zaspakajanie potrzeb, zwłaszcza tych, które są istotne dla kształtowania osobowości. Dzieci w wieku przedszkolnym znają już język ojczysty, dlatego mogą swobodnie operować tekstem literackim. Praca w przedszkolu powinna rozwijać tego rodzaju obszary, ponieważ mają one szereg korzyści w kontekście rozwoju dziecka, w tym takie jak:
- zwiększają samodzielność myślenia, sądów, ocen, wniosków,
- wpływają na zaradność,
- uczą dobrej pracy, zabawy.
Na czym polega zabawa inscenizowana?
Zabawa inscenizowana jest jedną z zabaw tematycznych. W zabawie dzieci nie naśladują sytuacji ani zachowania dorosłych, ale odtwarzają przykłady z literatury. Oprócz uczucia utożsamiania się z postacią, dzieci są twórcze i dążą do uzyskania określonego efektu estetycznego. Jest to idealne narzędzie do pracy całościowej, które umożliwia rozwój uczuć dziecka; zwłaszcza społeczno-moralnych i estetycznych. Ponadto zapewnia radość twórczego działania w zespole, jak i rozwija myślenie i mowę. Dzieci nie muszą uczyć się tekstu literackiego na pamięć. Wystarczy, aby odtworzyły jego sens, dodając własną interpretację. Aby tak się stało, dzieci muszą szczegółowo zapoznać się z treścią i znaczeniem opowiadaniem. Wyjątkiem jest tylko inscenizacja wiersza, w której pojawia się narrator kierujący przebiegiem zdarzeń. Całe zdarzenie, przygotowywania, próby, jak i praca nad inscenizacją powinny być atrakcyjne dla dzieci. W związku z tym warto angażować dzieci na różnych polach: plastycznym, umysłowy, muzycznym czy ruchomym. W ten sposób dziecko może rozwijać osobowość w procesie zaangażowania uczuciowego. W procesie mogą już uczestniczyć dzieci czteroletnie, które mogą się uczyć prostych wierszyków. Opowiadanie natomiast jest odpowiednie dla pięcio- i sześciolatków, ponieważ mogą już zapamiętać i odtworzyć treść oraz akcję prozy, a nawet wzbogacić ją. Aby inscenizacja miała sens, dzieci musza już opanować język. Posiadać umiejętności językowe w zakresie swobodnego wypowiadania się, jak i bogate słownictwo. Jak powinien wyglądać tekst literacki? Opowiadanie powinno być atrakcyjne pod względem treści i toczącej się akcji. W związku z tym musi tam być kilka postaci, żywa akcja, dialogi. Treść utworu powinna być dla dzieci zrozumiała i czytelna. W niektórych przypadkach najciekawsze fragmenty zostały ujęte w formie narracji, co utrudnia ich zrozumienie i przedstawienie. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zamiana narracji na wypowiedź bohatera w pierwszej osobie. Zabawa inscenizowana polega na wyrażaniu uczuć, wyobrażeń dziecka, które były treścią jego psychicznego odbioru tekstu literackiego. Sposób wyrażania przeżytych treści jest kluczowym elementem rozwoju wyobraźni dziecka. Pobudzenie emocjonalne związane z osobistym odbiorem treści pozwala lepiej zrozumieć, zapamiętać i przypomnieć sobie tekst w wybranym momencie.